Posted: 02/14/2012 03:47 PM IST

తలనుండు విషము ఫణికిని

వెలయంగా దోకనుండు వృశ్చికమునకున్

దలతోక యనకయుండును

ఖలునకు నిలువెల్ల విషము గదరా సుమతీ !

తలనుండు విషము= తలలో విషముంటుంది, ఫణికిని= పాముకి, వెలయంగా= పైకి కనిపించేవిధంగా, తోకనుండు= తోకలో ఉంటుంది, వృశ్చికమునకున్= తేలుకి తలతోక యనక యుండును= తల తోక అంటూ ఒక చోటేమీ లేదు, ఖలునకు= దుర్మార్గుడికి, నిలువెల్ల విషము= ఒళ్ళంతా విషమే, గదరా= కదా.

పాముకి తలలో విషముంటంది, తేలుకి తోకలో విషముంటుంది కానీ దుర్మార్గ చిత్తుడి ఒళ్ళంతా విషమే జాగ్రత్త అంటారు శతకకర్త.

సుమతీ శతకంలోని ఈ పద్యం కూడా బహుళ ప్రచారంలో ఉన్నదే. సుమతీ శతకం తెలుగులో రచించటమే కాదు, ఆధునిక తెలుగు భాషను పదునుకూడా పెట్టి, బాషను సుసంపన్నం చేసిందనటంలో అతిశయోక్తి లేదు. ఈ పద్యాల్లోని మాటలను అదే పొందికలో ఎందరో రచయితలు, వ్యాసకర్తలు, ఉపన్యాసకులు ఉపయోగిస్తూ వచ్చారు. నీ ఒళ్ళంతా విషమే అనే పదప్రయోగం అలాంటిదే. సుమతీ శకతంలోని ఇలాంటి పదాలనెన్నిటినో తెలుగులో వాడటాన్ని కూడా ఒకప్పుడు చాలా గొప్పగానే భావించేవారు. పాము కాటు వేస్తే విషమెక్కుతుంది, తేలు తొకతో కొడితే విషమెక్కుతుంది అని తెలియనివారికి కూడా ఆ విషయాలను ఈ పద్యం తెలియజేస్తుంది. తలా తోకా అనేమీ లేదు ఒళ్ళంతా విషమే అని చెప్పటంలో కవి చమత్కారం బాగా కనిపిస్తుంది.

అలా అని దుర్మార్గుడైన మనిషి శరీరంలో నిజంగా విషముంటుందని కాదు. పాము విషయంలో తల దగ్గర జాగ్రత్త వహిస్తే విషప్రయోగాన్ని తప్పించుకోవచ్చు. అలాగే తేలు విషయంలో తోక తగలకుండా జాగ్రత్తపడితే విషప్రయోగం నుంచి తప్పించుకోవచ్చు. కానీ దుర్మార్గుడి బారిన పడితే మాత్రం తప్పించుకోవటం కష్టం అనేదాన్ని చెప్పటం కోసమే ఒళ్ళంతా విషమే అని శతకకర్త అన్నారు.

-శ్రీజ