దాశరథి శతకము

Posted: 03/29/2014 10:15 AM IST

రంగదరాతిభంగ  ఖగ    రాజతురంగ  విపత్పరంపరో 

త్తుంగ తమ:పతంగ పరి  తోషితంగ దయాంతరంగ  స 

త్సంగధరాత్మజాహృదయ   సారసభృంగ నిశాచరాబ్జమా

తంగ శుభాంగ భద్రగిరి    దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ !

టీకా: రంగ-భంగ = అతిశయించు శత్రువులను వధించినవాడా, ఖగ-రంగ = గరుత్మంతుడు వాహనముగ గలవాడా, విపత్-పతంగ = ఆపదల సమూహమును  దట్టమైన చీకట్లకు సూర్యునివంటివాడా, పరి-రంగ = సంతోషింపజేసిన  రంగనాథుడు గలవాడా, దయా-రంగ = దయతో నొప్పు మనస్సు గలవాడా, సత్సంగ = సజ్జన స్నేహము  గలవాడా, ధరా-భృంగ = సీతయొక్క హృదయమును పద్మమునకు తుమ్మెద వంటివాడా, విశా-తంగ = రాక్షసులను పద్మముల కేనుగు వంటివాడా, శుభాంగ = శుభకరమైన అవయవములు గలవాడా

తాత్పర్యము : శత్రువుల సంహరించినవాడవు, గరుత్మంతుడు వాహనముగ గలవాడవు. ఆపదల బోగొట్టువాడవు. రంగనాథునిచే  సేవింపబడినవాడవు , దయతో నొప్పు మనస్సు గలవాడవు, సత్సంగడవు, సీతా హృదయమను పద్మమునకు తుమ్మెద వంటివాడవు, రాక్షసులకు  భీభత్సకరుడవు , శుభాంగుడవునైన  భద్రాచల రామా!